Zika virüsün sebep olduğu enfekte sivrisineklerin sokmasıyla insanlara bulaşan bir enfeksiyon hastalığıdır. Hastalık etkeni virüs Flaviviridaeailesinin Flaviviruscinsinde yer alır.
Zika virüsün insanlara başlıca bulaş yolu etkeni taşıyan Aedestürü sivrisinekler aracılığıyladır. Zika virüsü ayrıca; semen, vajinal salgılar, kan, idrar, amniyon sıvısı, BOS, anne sütü, tükürük gibi vücut sıvılarında, beyin ve spinal kordda saptanmıştır.Zika ile enfekte bir anneden doğum esnasında (perinatal) bebeğe bulaşma riski ve kan transfüzyonu yoluyla bulaşma riski nadiren de olsa bulunmaktadır.
Hastalık Tropikal Afrika, Güneydoğu Asya, Pasifik Adaları, Orta ve Güney Amerika’da görülmektedir.Ülkemizde yerli Zika Virüs Hastalığı vakası bulunmamaktadır. Nadiren yurt dışı kaynaklı vakalar görülmektedir.
Zika Virüs Hastalığının görüldüğü bölgelerde yaşayanlar veya bu bölgelere seyahat edenler risk altındadır.Hastalık vektörünün olduğu bölgelerde bulaşma riski vardır.
Hastalığın kuluçka süresi 3-14 gün arasındadır. Hastalığı geçirenlerin yaklaşık %80’inde herhangi bir belirti görülmemektedir. En sık görülen belirtiler; ateş, döküntü, eklem ağrısı, konjuktivit, kas ve eklem ağrısıdır. Şikâyetler genellikle 2-7 gün sürer. Hastalıkta nadiren hastaneye yatırılma ihtiyacı olur. Ölüm çok nadir görülür.
Artan epidemiyolojik, klinik, laboratuvar ve patolojik kanıtlar, gebelik sırasında geçirilen Zika Virüs Hastalığı ile mikrosefali (kafa çevresinin normal ölçülerden küçük olması),göz ve beyin anomalileri gibi olumsuz gebelik ve doğum sonuçları arasındaki ilişkiyi desteklemektedir.
Hastalığa ilişkin klinik belirtilerin görülmesi veya hastalıktan şüphe edilmesi halinde sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Teşhis serum, plazma veya idrar örneklerinde yapılan testlerle konur.
Hastalığa spesifik bir tedavi yoktur. İstirahat ve bol sıvı alınması önerilir. Parasetomol gibi ateş düşürücü ve ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir.
Hastalığa vektörlük eden Aedes aegyptive Aedes albopictus, durağan sularda, çiçek saksıları, atılan araç-lastiklerindeki su birikintilerinde ürerler. Sıklıkla sabah erken saatlerde ve öğleden sonra olmak üzere daha çok gündüz beslenirler.Aedes cinsi sivrisinekler daha çok tropikal ve subtropikal bölgelerde bulunurlar. Ülkemizin bazı bölgelerinde bu sivrisinek türlerinin bulunduğu bilinmektedir.
Hastalığın önlenmesine yönelik bir aşı bulunmamaktadır. Hastalıktan korunmada temel yaklaşım sivrisinek sokmalarından korunmaktır. Hastalığın görüldüğü ülkeleri seyahat edecekler için öneriler:
Seyahat öncesi;
Seyahat esnasında;
Zika Virüs Hastalığı için riskli ülke/bölge ziyaretlerinde sivrisinek sokmalarından korunma önlemlerine uyulması önerilir:
Seyahat Dönüşü;
Ayrıca hastalığın olası cinsel yolla bulaş riski nedeniyle, Zika Virüs Hastalığının yayılımını önlemek için hastalığın görüldüğü bölgelerden dönen erkekler ve kadınlar için altı aylık bir süre boyunca korunmalı cinsel temas önerilmektedir. Hamile kadınların, Zika Virüs Hastalığının görüldüğü bölgelerde yaşayan ya da buralardan dönen cinsel partnerleri olması durumunda, gebelik boyunca korunmalı cinsel temas önerilmektedir.
Kaynak:sagligim.gov.tr