Takıntılar zihnimize istenmeden gelen, yoğun düzeyde sıkıntı veren ve kontrolümüz dışında tekrar eden düşüncelerdir. Takıntılardan kurtulmak istesek de takıntılı düşünceler zihnimize geldiğinde, dikkatimizi başka bir yere odaklamak çok zor olabilir. Bu düşünceler ‘yetersizim’ gibi kendimizi yargılayan düşünceler olabilirken, ocağı kapatıp kapatmadığımıza yönelik ya da sevdiğimiz insanların başına kötü bir şey gelmesine yönelik endişe içeren düşünceler olabilir.
Her Takıntılı Düşünce Okb Değildir
Takıntılı düşünceler yoğun stres yaratabildiği için, kişi bu stresten kurtulmak amacıyla tekrar eden davranışlar (ritüeller) sergileyebilir. Örneğin, kişi ocağı kapatıp kapatmadığını defalarca kontrol edebilir. Ya da ‘bir işe başlarken 7’ye kadar saymazsam sevdiklerimin başına kötü şeyler gelebilir’ inancı ile sayma davranışı sergileyebilir. Birey bu düşüncelerinin ve davranışlarının anlamsız olduğunu bilir ancak kendini yapmaktan alıkoyamaz. Takıntılı düşünceler ve ritüeller kişinin günde 1 saatten fazla zamanını alıyorsa ya da kişinin günlük yaşamındaki işlevselliğini etkiliyorsa Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) olduğu düşünülebilir.
Takıntılar Nasıl Oluşur?
İnsanların yüzde 80-90’ının gün içinde istenmeyen düşüncelere sahip olduğu biliniyor. Ancak istenmeyen düşünceleri olan her kişinin düşüncelerinin takıntı boyutuna ulaşmadığını görüyoruz. İstenmeyen düşüncelerimizin takıntıya dönüşmesinde en önemli etkininin düşünceye gösterdiğimiz tepki olduğunu biliyoruz. Düşünceyi ciddiye alarak, bir tehdit ya da olası bir zarar olduğunu varsaymak düşünceyi daha önemli ve anlamlı duruma getirmektedir. Bir düşünceye verdiğimiz önem ve anlam ne kadar yüksekse, o düşüncenin bizi sıklıkla meşgul etme olasılığı da o kadar artabilmektedir.
Takıntılardan Kurtulmak
Takıntılı düşünceler belli düzeyde sıkıntıya sebep olduğu için, ilk olarak bu düşüncelerden bir an önce kurtulmaya çalışırız. Takıntılardan kurtulmak için de en sık kullanılan yöntemlerden biri düşüncelerimizi kontrol ederek uzaklaştırma girişimlerimizdir. Ancak, düşüncelerimizi kontrol etmeye, durdurmaya çalışmak gibi yöntemler bu düşüncelerin daha yoğun şekilde devam etmesine yol açabilmektedir. İstenmeyen bir düşünceden uzaklaşmaya çalıştığımızda, zihnimiz bize o düşünceyi hatırlatmaya devam eder ve onun hakkında düşünmeyi durduramayız. Bu nedenle, takıntılı düşüncelerimizle başa çıkmak için en önemli noktalardan biri düşüncelerimizi kontrol etmemiz gerektiğine yönelik inancımızı değiştirmek olacaktır.
Ne Zaman Destek Almalıyım?
İstenmeyen düşünceler insan doğasının normal bir parçasıdır. Ancak bu takıntılı düşünceler Obsesif-Kompulsif Bozukluk ya da diğer kaygı bozuklukları gibi önemli bir ruhsal sorunun belirtisi olabilir. Bu nedenle, takıntılı düşünceler, iş aile ve özel hayatınızdaki işlevselliğinizi etkiliyor ve hayatta yapmak istediklerinizi engelliyorsa profesyonel destek almayı düşünebilirsiniz.
