Öfke sıklıkla saldırganlığa dönüşebilen yoğun bir kızgınlık durumudur. Öfkelendiğimizde kalp atışlarımız hızlanır, güçlü kaslara kan götüren damarlar genişler, adrenalin salgılanır, nefes alış verişlerimiz düzensizleşir, ses tonumuz değişir, bununla birlikte düşünme muhakeme, karar verme gibi zihinsel süreçler sağlıklı işlemez. Dolayısıyla öfke patlamaları sonucunda yaptıklarımızdan, söylediklerimizden suçluluk duyup pişman olma ihtimalimiz çok yüksektir. Öfke patlamaları sık yaşanıyorsa, sebebiyet verdiği durumlarla birlikte bu suçluluk ve pişmanlık duyguları kişiyi depresyona sürükleyebilir. Peki öfke kontrolü nedir ve nasıl sağlanır?
Öfke patlamaları yaşayan bir çok kişi sıklıkla öfkesini dış olaylara bağlar. Bu cümleyi okuduktan sonra belki de ‘sahiden bizi öfkelendiren dış olaylar değil mi ?’ diye kendi kendinize sormuş olabilirsiniz. Eğer gerçekten de duygularımızı belirleyen dış olaylar olsaydı herkes aynı durumda aynı duyguyu yaşamaz mıydı? En son yaşadığınız öfke olayını düşünün, aynı olayda en yakın arkadaşlarınız ne düşünürdü? Ne hissederdi? Aynı olayı karşı cinsten bir arkadaşınız yaşasa o ne hissederdi? Peki nasıl oluyor da birimizin öfke yaşadığı durumda bir başkası farklı bir duygu yaşayabiliyor?
Dış olaylar öfke ve diğer duygularımız üzerinde tetikleyici olsa da duygularımız doğrudan dış olaylara bağlı değildir.
İnsan davranışlarınız açıklayan bazı psikoloji teorilerine göre davranışlarımız duygularımız tarafından, duygularımız ise düşüncelerimizden temel alır. Bu teoriye göre bir davranışı değiştirmek için duygularımızı, duygularımızı değiştirmek için ise düşüncelerimizi ve düşünce sistemimizi değiştirmek gerekir.
İnsan zihni kusursuz çalışan bir mekanizma değildir. Düşünme, muhakeme, olayları yorumlama şeklimiz anlık nedenlere bağlı olabileceği gibi, yetiştirilme tarzı, öğrenmeler, geçmiş yaşam deneyimleri, kültür gibi uzun süreli etkenlere göre bağlı olabilir, bunlar bazı gerçekci olmayan düşünceleri tetikleyip gereksiz duygusal bedeller ödemeye zorlayabilirler. Öfke kontrolünde temel amaç bu tip düşünceleri yeniden yapılandırmak ve öfke sorunu yaşayan kişinin de bu konuda müdahale becerisini geliştirmektir.
Dolayısıyla öfke kontrolü nedir sorusuna, 10’a kadar saymak, olup bitenleri sineye çekmek, haksızlıklara boyun eğmek gibi cevaplayamayız. Öfke kontrolü aksilikleri tölere edebilmeyi, kendimizi daha iyi ifade edebilmeyi, haklılığımızı bizi haksız duruma düşürmeden korumayı, doğrularımızla değerlerimiz arasında dengeyi kurmayı hedefler.
