Çoğu kişi yaşamının belli dönemlerinde gece uyuyamama sorunu yaşamaktadır. Bu durum günlük hayatında yaşadığı stresten dolayı, fiziksel bir rahatsızlıktan ya da herhangi bir neden yokken yaşanabilir. Uyuyamama sorunu yaşamın belli dönemlerinde kısa süreli olması durumunda önemli sorunlara yol açmayabilir. Ancak uyku yoksunluğunun uzun süreli olması durumunda günlük işlevselliği etkileyen, depresif ruh hali ve odaklanma güçlüklerine yol açan bir soruna dönüşebilir. Ayrıca, uyuyamama uzun vadede diyabet, obezite ve kalp krizi riski dahil olmak üzere çok çeşitli sağlık sonuçları ile ilişkilendirilmiştir.
Ne Kadar Süre Uyumak Normal?
Hepimizin ihtiyaç duyduğu uyku süresi aynı değildir. Çalışmalara göre toplumun yüzde 5’i 4-5 saat, diğer yüzde 5’i 9-10 saat, yüzde 90’ı ise 7-8 saat uykuya ihtiyaç duymaktadır. Bu nedenle çoğumuz için gerekli olan uyku süresinin 7-8 saat olduğu söylenebilir. Uyku ihtiyacınızı hesaplamanın en iyi yolu ise bedenininizi dinlemektir. Kaç saat uyuduktan sonra yataktan kalkmakta zorlanmıyorsunuz, konsantre olmakta sorun yaşamıyorsunuz, gündüzleri uykulu hissetmiyorsanız ve genelde iyi bir ruh halinde hissediyorsanız sizin için gerekli uyku saati odur.
Uyuyamama Nedenleri
Gece uyuyamak bazen sevilen birinin kaybı, ayrılık veya iş kaybı gibi rahatsız edici bir olay tarafından tetiklenir, ancak sıklıkla belirli bir olay yoktur. Genellikle, ilk uyku zorluğu, kendi kendine devam eden anksiyete ile birleşir. Uykusuzluk uyku hakkında endişeye neden olur ve bu da daha fazla uykusuzluğa neden olur. Yatak odasına girdiklerinde, bu kişiler uyuyamayacakları konusunda endişelenmeye başlarlar, bu da daha uyanık olmalarına neden olur. Bu, uykuya dalmayı zorlaştırır, bu da endişelerini daha da arttırır, uyanıklığı arttırır.
Gece Uyuyamamak Ve Psikolojik Sorunlar
Uykusuzluk tek başına herhangi bir psikolojik rahatsızlık tanısı için yeterli değildir. Bu nedenle uyku sorunu yaşıyor olmak tek başına herhangi bir psikilojik rahatszılığımız olduğu anlamına gelmez. Ancak uyuyamamak farklı sorunlarda önemli bir ortak sorun olarak görülmektedir. Uyku sorunu yaşayan bireylerin yüzde 40’ ının psikolojik rahatszılık yaşadığı bilinmektedir. Uyku sorunları bir çok psikolojik bozukluğun ortak belirtilerindendir. Örneğin gece uyuyamamak yaygın görülen majör depreyon belirtilerinden biridir. Uyuyamama sorunu yaşayan herkesin majör depresyon tanısı yoktur; bununla birlikte uykuzuluk yaşayan kişilerin yüzde 15-20’sinde majör depresyon yaşadığı görülmüştür. Bazı durumlarda uyku bozukluğu hem neden hem sonuç olabilir. Örneğin, yaygın anksiyete bozukluğunun belirtilerinden olan yorgunluk ve sinirlilik uyku bozukluğunun sonucu olabilir. Anksiyete sorunu yaşayan kişiler olumsuz düşünceler ile baş etmekte zorlanabildikleri için gece uyuyamama sorunu yaşayabilirler. Diğer bir yandan gece uyuyamamak travma sonrası stres bozuklukluğu, madde kötüye kullanımı ve akut stres bozukluğunda görülebilir.
Uyku Problemi Nasıl Çözülür
Gece uyuyamama sorunu öncelikle yaşam tarzınızda yapacağınız değişikliklerle çözülebilir bir sorun olabilir. Bu nedenle, tedavide öncelikle sağlıklı yaşam tarzı oluşturmak hedeflenmelidir. Sağlıklı yaşam tarzı, düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme, sınırlı alkol tüketimini içermektedir. Uyuyamama sorununun tedavisinde diğer bir önemli faktör ise ‘uyku hijyeni’ dir. Uyku hijyenine dikkat edebilmemiz için, vücudumuzun kaç saat uykuya ihtiyaç duyduğunu bilmemiz, uyuma ve uyanma saatlerimizin belli olması ve olabildiğince sabit olması önemlidir. Benzer şekilde, yatmadan önce geçen saatler için de bir rutin geliştirilmelidir. Örneğin heyecan uyandıran oyunlar oynamak ya da videolar izlemek uykumuzun gelmesini engelleyecektir. Ayrıca, tv izlemek, telefonda konuşmak ya da bir şeyler atıştırmak yatakta konforlu olmasına rağmen, yatağı sadece uyumak için kullanmak uyku hijyeni açısından oldukça önemlidir. Diğer bir yandan, uyku sorunu depresyon, anksiyete bozukluğu gibi psikilojik rahatsızlığın belirtisi olarak devam ediyor olabilir. Bu durumda, uyku sorununu tedavi edebilmek için altta yatan psikolojik sorunun tedavi edilmesi gerekmektedir. Bu tür durumlarda ruh sağlığı uzmanında destek almak önemlidir.
Kaynak:norapsikoloji.com
