Beslenme alışkanlıklarımızın ruhsal alt yapısı

BESLENME ALIŞKANLIKLARIMIZIN RUHSAL ALT YAPISI

• Yemek Kavramına Ruhsal Olarak Nasıl Yaklaşıyoruz? Nasıl Yaklaşmamız Gerekir?

Ömür uzunluğu yeme davranışımızı şekillendiren nedenleri bir gözden geçirmek istersek;

1)Maruz Bırakma:

Farklı besinleri içerek , istikrarlı beslenme alışkanlığı kazanmak için, faydalı besinlere alışma devrinde, belli aralıklarla yeni besinlerin de tüketilmesi manasını taşımaktadır. Bilhassa çocukluk periyodunda çok ta zorlamadan, farklı varyasyonların çocuğa sunularak kendisinin seveceği formu seçmesi manalı bir yol olabilir.

2)Sosyal Öğrenme

Akranlar, ebeveynler ve medya aracılığı ile, bireyler gördükleri şeyleri model alarak ya da gözlemleyerek uygulama eğilimine girerler. Bilhassa çocukluk devrinde, duygusal yakınlık kurulan bireylerin beslenme alışkanlıkları örnek alındığı için, ortamsal şartlar göz önünde bulundurulmalıdır. Kahvaltı yapmayan ebeveynlerin çocuklarından kahvaltıyı sevmesini beklemek çok rasyonel bir davranış olmayacaktır. Ya da genç kızların yeme davranışının, annenin kilo konusuna verdiği değer yahut diyet davranışı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu gözlemlenmektedir. Sıhhatsiz besin reklamları, sağlıklı besin reklamlarına nazaran daha çok akılda kalmaktadır. Ya da model alınan ünlü bireylerin ömür tarzındaki yeme seçimleri, kişinin ferdi seçimlerinde tesirli olabilmektedir.

3)Çağrışımsal Öğrenme

Erişim kısıtlanması ziyanlı sonuçlar doğuracağı üzere, büsbütün tanınan özgürlük ise, denetim eksikliğine ve olumsuz beslenme alışkanlıklarının gelişmesine ön ayak olabilmektedir. Bu noktada açık ve zımnî denetim davranışı olumlu beslenmeyi etkileyebilmektedir. Buna nazaran açık denetim direkt ebeveynlerin çocuklarının neyi ne kadar yemeleri gerektiğine müdahale ederek, kapalı denetim ise, sıhhatsiz besinleri satın almamak ve meskene getirmemek biçiminde uygulanabilir.

4)İnanç- Tutum- Bedeller

Birey öncelikle, zihinsel olarak bir değerlendirmede bulunarak , davranışı seçer. “Çok şekerli besinler sıhhate zararlıdır”, “Ben vejeteryanım”, üzere evvelden gelen temel bilişsel alışkanlık ve inançlarımız yeme davranışımızı etkilemektedir.

5)Kilo Endişesi

Erkek ve bayanlarda farklı başka oluşan çarpıtılmış vücut algısı ile, bayanların olduklarından daha az, erkeklerin olduklarından daha geniş kalıplı bir vücuda sahip olma istekleri, yeme davranışını etkilemektedir. Beden kitle endeksine bağlı olarak sağlıklı kilo aralığı bilinmeden, idealize edilen ve algılanan kilo ortasında hissedilen farklar , şahısları sıhhatsiz diyet yaşantılarına itebilmektedir. Zayıflığı ya da gösterişli kaslara sahip olmayı , bir muvaffakiyet üzere gösteren medya yayınları, bireylerde vücut memnuniyetsizliğine bağlı, anoreksiya üzere hastalıklara kapı açabilmektedir. Ya da kişi tam aykırısı, ruhsal doyumsuzluklarını çok yemek yiyerek bastırma yolunu seçebilmektedir.

• Sağlıklı Beslenme Nedir?

Günümüzde, sağlıklı beslenme kelam konusu olduğunda artık , - İstikrarlı Beslenme- kavramı üzerinde durulmakta olup, besin ve besin ortasındaki farkın değeri öncelik kazanmıştır. Karbonidrat, lif, protein ve yağ besinlerinin hepsinin uygun oranda yer aldığı bir günlük besin tüketimi sağlıklı beslenme için kıymetlidir. Sıhhatsiz beslenmenin, koroner kalp rahatsızlıkları, kas hastalıkları, bağışık sistemini zayıflatması, osteoporoz, üreme meseleleri , obezite ya da çok zayıflığa neden olması üzere bir çok rahatsızlıkla ilişkilendirilebileceği bilinmektedir. Yetersiz beslenme fizikî meselelerin yanında bilişsel dertleri da beraberinde getirebilir.

• Beynimizi Nasıl Kısa Müddetli Diyet Modundan Çıkarıp, Uzun Vadeli Sağlıklı Beslenme Moduna Sokabiliriz?

Vücudunuzu, organlarımızı, hatta nefesimizi en optimum seviyede ve en verimli formda kullanma amacındaysak, yaş ilerledikçe, bu randımanın da düşeceği varsayımıyla, kilo denetiminin herşeyden evvel, hayattan keyif alarak yaşamamız için çok kıymetli olduğunu bilmek kıymetlidir. Bu bilgiyi kendimize hatırlattığımızda, bu vücutla ömür uzunluğu yaşayacak tek kişinin kendimiz olduğunu bilerek, emelimizin diyet yapmak değil , sağlıklı ve istikrarlı beslenmeyi hayatımızda alışkanlık haline getirmek olması gerektiğini daha uygun kavrayabiliriz.

• Diyet Yaparken Motivasyonumuzu Nasıl Yüksek Tutabiliriz?

Sağlıklı vücut kütle endeksine ulaşmak için, diyet yapması gereken ama bu hususta zorlanan şahısların , terapi takviyesi alması yarar sağlayabilmektedir. Meseleler karşısında, ya da diyet yaparken , içinde bir sabırsızlık, bunaltı , problem hissederek, kendisini yeme davranışından alıkoyamayan şahısların, hayatlarında da “ Yenilgiyi kabul etme, vazgeçme, irade gösterememe, kendine yeterinde güvenmeme, uzun vadeli emeller belirleyememe” vb. pasif psikolojide bulunup bulunmadıkları sorgulanabilir. Öteki bir bakış açısıyla da, diyet yapmaya karşı çıkma davranışı “ asi davranma, meydan okuma, öfkeyi söz etme” yolu olarak kullanılıyor olabilir.

Bireyin hangi skalada olduğunu belirleyerek, sağlıklı bir hayat için, yanlışsız kararlar vermesi desteklenebilir. Hayat hedeflerimizi, şahsî ve çevresel problemlerimizi, uygun prosedürlerle gerekirse bir uzmana danışarak çözmeye başladığımızda, kendimize verdiğimiz öz paha de vakitle artacağı için, kendimizin en güzel versiyonuna ulaşma maksadı, diyet uygularken de irademizin sağlamlaşmasına takviye olacaktır. Besin denetimi yaparken zorlandığınız anlarda, neden bu planlamayı yaptığınızı kendinize hatırlatarak, tahminen daha rahat nefes almak, daha optimum bir koşu yapabilmek, istediğiniz giysileri giyebilmek, çocuğunuzla daha konforlu ve güç dolu vakit geçirebilmek üzere, emellerinizi kendinize hatırlatabilirsiniz. Burada , hedefinizin yalnızca fizikî olarak kendinizi, medyada belirlenen birçok vakit sıhhatsiz standartlara uydurmak değil , uzman diyetisyen tabiple ortak çalışma sonrasında sizin için uygun olan sağlıklı ölçülere ulaşmak olduğunu unutmamanız çok değerlidir.

• Bilinçdışı Kilo Vermemizde Ne Kadar Tesirlidir?

Kişinin evvelce gelen , sahip olduğu ve çözemediği, şuur dışına attığı, vakit zaman ise fark ettiği, dillendirdiği sıkıntılar, şayet uygun ve rasyonel tahlil prosedürleri geliştirme bahtı olmadıysa, kişinin yeme davranışını arttırması ya da tam karşıtı azaltması biçiminde sonuçlanabilir. Kişi his durumu kötüleştikçe, kendisini hayatta şayet istediği kadar iradeli tabir edemiyor ise, bu iradeyi yeme davranışı üzerinde sağlamaya, ve hayatı üzerinde kelam sahibi olmaya çalışıyor olabilir. Kişi şayet bu durumu fark ederse, aslında bu iradeyi gerçekte nerede göstermesi gerektiğini anlar ve uygun yansıları veren, yeme davranışı ile kendini ve vücudunu cezalandıran seçimleri bırakırsa, temel doyumlu bir hayat ondan sonra başlayacaktır. Yemek yeme bir savunma düzeneği olarak da kullanılmaktadır. Zahmetten kurtulmak için kişi bilinçdışı olarak bu yolu tercih edebilir.

Yeme Bozukluklarının Ruhsal Sebepleri:

• Düşük benlik algısı
• Depresyon, telaş üzere his durum değişiklikleri
• Kontrol kaybı duygusu
• Kimlik karmaşaları
• Değersizlik
• Aile içi bağlantıda yaşanan sorunlar, empati yapamayan , çok baskıcı ebeveynler vb. dir.

• Diyet Yapma Gayemizi Evvelden Belirlemek Neden Kıymetli?

Aşırı yemek yeme davranışının tetiklenmesi, fizyolojik olarak belirlenmiş açlık hududuyla güdülenir, fizyolojik olarak belirlenmiş tokluk sonuyla da engellenir. Buna hudut modeli denir. Kişi, şayet tok olduğu halde yemeye devam ettiğini ve neden bunu yaptığını , kendisinde ruhsal olarak hangi boşluğu açlığı doldurmaya çalıştığını sorgulamaz ise, diyet te yapsa, diyet programı bittiğinde, yine tıpkı yeme döngü karşısına çıkabilir. Birebir biçimde, çok diyet yapan, az yemek

Yiyen, ya da yedikten sonra çıkarma davranışı gösteren şahıslar, hangi ruhsal eksiklikten ötürü bu davranışa yöneldiklerini sorgulamaz ve terapi takviyesi almazlarsa, sıhhatlerini daha da makûs noktalara getirecek risklerle karşılaşırlar.

• Diyet Yaptığımız Bir Devirde Bir Davete Katıldığımızda, Diyet Dışı bir İkram Karşısında Nasıl Davranabiliriz?

Yeme davranışı ve iştah, merkezi hudut sistemi ve hormanal düzeneklerin denetimi altındadır. Gerekli dietisyen planlaması ve ruhsal dayanak yardımıyla, kişi kendisini çok ta zorlamadan şahsına uygun hazırlanmış programa uymaya çalışabilir. Münasebetiyle yapılabilecek şeyler vardır. Lakin unutmamak gerekir ki, bazen 1-2 kaçamak davranış , kendinizi sakındığınız vakit yaşayacağınız gerilimden daha az baskı yaratabilir. Önemli olan, toplamda cetvelin neresinde olduğunuz, neresinde olmak istediğiniz ve cetveli nasıl takip ettiğinizdir.

• Çikolata Bağımlılığı Yada Tv Karşısında Atıştırma Üzere Ziyanlı Yeme Alışkanlıklarımız İçin, Nasıl bir Strateji İzleyebiliriz?

İçinde yaşanılan periyot, ve kültür ile yeme alışkanlıkları ortasında yakın münasebet vardır. Genel olarak yeme bozuklukları batı kültürü hastalıklarıdır. Modanın , yaşadığımız etrafın, etkileşimde bulundığumuz bireylerin davranışlarımız üzerinde tesiri büyüktür. Bir otomatik yeme davranışını sergilerken, evvel bu yemeğe nitekim muhtaçlığımız var mı , karnımız aç mı , yoksa, yalnızca alışık olduğumuz için mi bu yeme davranışını sergilediğimizi sorgulamak değerli bir adım olabilir. Karnımız aç değilse, bir mühlet buna karar vermek için beklemek, su, sod üzere daha zararsız, diyetisyenimizin önerdiği besinlerle ya da diğer bir uğr5aşa dikkatimizi çekerek, bu olumsuz davranış kalıplarını günden güne kırmaya çalışabiliriz. Burada kıymetli olan sizi otomatik davranış örüntüsüne yönlendiren ortam ve şahısları belirlemeniz, ve hayır diyebilmenizdir.