Yeni Doğan Sarılığı Nedir?

Yeni Doğan Sarılığı Nedir?

Zamanında doğan bebeklerin %60′ında, erken doğan bebeklerin ise %80′inde yaşamın 2 ile 3. günleri başlayıp bir hafta süren sarılık görülebilir.

Bu durumun sebebi, kan ve dokularda aşırı miktarlarda “bilirubin” maddesinin birikmesidir. Bilirubin, başlıca alyuvar hücrelerinin parçalanmasıyla ortaya çıkan “HEM” isimli maddenin metabolizması sonucu meydana gelir. Bilirubin doğumdan önce plasenta aracılığıyla, doğumdan sonra ise bebek tarafından vücuttan atılır. Sarılık, bilirubinin aşırı miktarda yapımı, vücuttaki metabolizması veya vücuttan atılımındaki aşamalar sonucu oluşan bozukluktan oluşur. Sarılığın gözle görülür hale gelmesi için, kanda belirli bir seviyenin üstüne çıkması gerekmektedir. Sadece yüzde görülen sarılık önemli olmayabilir ; ancak vücutta da görülüyorsa mutlaka doktor tarafından değerlendirilmelidir. Yeni doğan bebeklerin büyük bir kısmında çeşitli nedenlere bağlı olarak belli risk oranlarında sarılık görülebilir. Çoğunlukla anne ile bebek arasındaki kan uyuşmazlığından dolayı meydana gelen bu hastalık, zamanında önlem alınmadığı takdirde beyin hasarı ile birlikte zihinsel gerişim geriliğine neden olabilir.

Hayatın birinci günü başlayan sarılık çok önemlidir ve bu çoğunlukla kan uyuşmazlığının belirtisidir. Anne Rh(-), bebek Rh(+) kan grubundaysa bu “Rh uyuşmazlığı”, anne 0 grubu, bebek A, B veya AB grubuysa bu uyuşmazlığa da “ABO uyuşmazlığı”, denir. Rh uyuşmazlığına bağlı sarılık genellikle ilk çocukta sorun olmaz. Doğumdan hemen sonra annede oluşan antikorları bloke etmek için, Rhogam kullanılır. ABO uyuşmazlığı, Rh uyuşmazlığına göre daha hafif seyreder ve ilk bebekte sarılık görülebilir. Hamile kadınların kan gruplarına bakılarak, Rh(-) ve 0 grubu annelerin bilinmesi, bebeklerin kan uyuşmazlığı yönünden takip edilmesi gerekmektedir. Fizyolojik sarılık yaşamın üçüncü gününde başlar. Bir hafta içinde kalıcı bir etki bırakmadan bilirubin değeri normale döner. Anne sütü ile beslenen bebeklerde, mama ile beslenenlere göre daha yüksek oranda sarılık görülmektedir. Fakat “anne sütü sarılığı” tanısının konması için, sarılığa neden olan diğer patolojik sebeplerin elenmesi gerekir. Normal yeni doğanda sarılığın iki haftadan uzun sürmesi uzamış sarılık olarak tanımlanır ve bunun araştırılması gerekir. Nedenlerin en önemlilerinden birtanesi de, tiroid bezinin az çalışması veya yokluğu olarak bilinen hipotiroididir. Uzamış sarılıklarda hipotiroidi mutlaka araştırılmalıdır. Tanı ve tedavi gecikirse bebekte zihinsel gelişim geriliği meydana gelir.

Yeni Doğan Sarılığı Nasıl Tedavi Edilir?

Sarılık görülen bebeklerde kan tahlili yapılır ve fototerapi veya gerekirse kan değişimi uygulanır. Sarılık çok yükselir ve tedavi edilmezse, bebeğin beyin hücreleri düzelmeyecek şekilde etkilenebilir. Beyin hücreleri, bir kez sarılığa bağlı zarar gördüyse, bu durumu düzeltmek için yapılabilecek hiçbir tedavi yöntemi yoktur. Bebek sarardığında kesinlikle doktor tarafından takip edilmeli, gerekiyorsa tedavi hemen uygulanmalıdır. Ayrıca sarılığın derecesi ne olursa olsun 15 günü geçen sarılıklar, doktor tarafından değerlendirilmelidir.