Akne iltihaplı bir cilt durumudur. Bu durum, yağın ve ölü hücrelerinin gözenekleri tıkamasıyla oluşur. Yağ (sebum) gözeneklerin içinde gelişir.
Stres altındayken vücudumuzun kortizol adındaki stres hormonunu salgıladığını biliyor muydunuz? Bu stres hormonu derideki yağın daha fazla üretimine sebep olur ve buda akneye yol açar.
Akneden Kimler Etkilenir?
Akne yaştan, cinsiyetten ya da ırktan bağımsıdır. İnsanların %80'i hayatlarının bir döneminde, çoğu ergenlik çağında akne sorunu yaşar. Yetişkinlerin %20'sinde aktif akne görülmektedir. Gençlerin çoğu (12-14 yaş arası) akneden muzdariptir ve bunların %25'i kalıcı izlerle karşı karşıya kalır.
Aknenin Aşamaları
Birinci aşama: Tıkalı Gözenekler
Hücrelerin gözenekleri yağ bezlerinin oluşturduğu yağ ile dolar. Bu bezler genellikle hormonlara bağlı olarak fazla yağ üretir ve ölü deri hücreleri ve yağ birleşerek gözeneklerin tıkanmasına yol açar.
İkinci aşama: Bakteri
Ölü deri hücreleri değişime yol açar ve yağ salgılanmaya devam eder. Yağ ve bu ölü deri hücreleri deride halihazırda bulunan bakterileri tetikler.
Üçüncü aşama: İltihap
Bakterileri normalin üzerinde artışı vücudun iltihap salgılama tepkisine yol açar. Beyaz kan hücreleri bölgeleri doldurarak kabarıklık ve kızarıklığa yol açar. Bu, renk değilikliklere ve iz kalmasına sebep olur.
Akne Firarının Çeşitleri
Siyah noktalar kısmen tıkanmış gözeneklerin bir miktar yağı dışarıya taşırmasıyla oluşur. Koyu rengin sebebi sebum (yağ) ve melaninin havayla temasıyla oluşur. Siyah noktalar çoğunlukla iltihaplı değildir, bakterilerden etkilenmez ve iz bırakmaz.
Beyaz şaşlı sivilceler tamamen tıkanmış gözeneklerde oluşur. Fazlalık yağ ve ölü deri hücreleri derinin altındaki gözeneği doldurur ve beyaz bir tepe oluşturur. Limitli bir bakteri oluşumu ve az miktarda karşı tepkime beyaz sıvıyı oluşturur. Beyaz başlı sivilceler çok yüksek iltihap içermez ve genellikle iz oluşumuna sebep olmaz.
Sivilceler/nodüller kırmızı ve iltihaplı akne çıkıntılarıdır. Tıkalı gözeneklerin bakteriyle birleşmesi sonucu oluşur. Beyaz ve sarı bir merkezi olan kırmızı tepelere benzerler. Renk değişimi ve iz oluşumuna sebep olabilirler.
Kistler iltihaplı ve fazlaca büyük akne leyonlarıdır. Tıkalı gözeneklerin cildin alt tabakası olan dermis'e ulaşması ile oluşur. Derin iltihap ve enfeksiyona sebep olabilir. Bağışıklık sisteminin sonucu olara, beyaz kan hücreleri kistin içindeki bölgeyi doldurur. Akne kist acı ve çoğu kez iz bırakabilir.
Akne kişinin kendine bakışını değiştirir ve kendini kötü hissetmesine sebep olur. Bu ciddiye alınması gereken bir problemdi. Kalıcı izler bırakmasını engellemek için mutlaka akne tedavisi edilmesi gerekir.
Akne inversa kronik çıban, kist ve koltukaltı,kasık ve göğüslerde çıkan enfeksyonlar şeklinde görülen cilt rahatsızlıklarıdır.
Akne vulgaris de sık rastlanan bir cilt hastalığıdır ve cildin kızarık, beyaz nokta, beyaz başlı sivilce, nodul ve tahrişli bölgelerinin oluştuğu bir durumdur.
Akne rosacea sık rastlanan fakat pek anlaşılamayan bir cilt rahatsızlığıdır, kızarık bir yüz ve akneye benzer görünüm başlıca velirtileridir.
Akne konglobata çok iltihaplı bir rahatsızlıktır nodüller ve çıbanlar şeklinde görülür.
